Türkiye'de İslam
Optimar'ın 2019'da yaptığı ankete göre Türkiye nüfusunun %89,5'u Müslüman'dır. Müslümanların %74'ünü Sünniler oluştururken, Alevi kesimin genel nüfusa oranı %12,5'tur. Diğer Müslüman toplulukların (Caferiler, Nusayriler ve On İkiciler) nüfusa oranı ise %3'tür.[1][2][3][4]
|
Amerika
Avrupa
|
İslam mezheplerinin Türkiye'deki dağılımı
Anadolu'daki mevcut resmi İslam mezheplerine bağlı olan halkın kendine özgü geliştirdiği İslam inancında, Ahmed Yesevî (Yesevîlik), Rumi (Mevlevilik), Hacı Bektaş-ı Veli (Bektaşîlik), ve Hacı Bayram-ı Veli (Bayramilik) gibi tarikat önderlerinin öğretilerinin izlerine yoğun olarak rastlanmaktadır.
İslam mezhepleri | Müsadere önlemleri[8] |
Resmî anayasal tanınma veye uluslararası antlaşmalar | İbadet yerlerine yapılan hükûmet yardımı |
---|---|---|---|
Sünni İslâm - Hanefi Maturidilik Sünni İslâm - Şafi'i Eş'arilik |
Hayır | Evet, Diyanet yoluyla (anayasanın 136. maddesi gereği)[9] | Evet, Diyanet yoluyla[10] |
Kızılbaş Alevîler - Alevî inancı[11] | Evet[12] | Hayır.[13] Onbeşinci yüzyıl başlarında,[14] Osmanlı İmparatorluğu'nda Alevilere yapılan haksızlıklar nedeniyle Alevîler kafasına Kızılbaşlık giyen Şah İsmail'i desteklediler. Günümüzde Kızılbaş ibâdet yerleri olan Cemevi resmî ibâdethane olarak tanınmamaktadır. | Hayır[10] |
Kızılbaş Bektâşîler - Hurûfî-Bektâşî inancı[11] | Hayır.[13] 1826 yılında Yeniçeri Ocağı'nın lağvedilmesiyle Bektaşi tekkeleri kapatıldı.[12][15] | ||
İmâmiye-i İsnâ‘aşer’îyye - Câferî Onikicilik | Hayır[13] | Hayır[10] | |
Ghulat-i Şia - Nusayrî inancı[11] | Hayır[13] | Hayır[10] | |
Ghair Mukallid ve Kur'ancılık | - | - | - |
Sünnilik
Türkiye'nin Müslüman nüfusunun %74'ü Sünni olarak bilinmektedir[16]. Türkiye'deki Türk Sünnilerin çoğunluğu Hanefi mezhebinden olurken, Kürtlerin ise Şafii mezhebinden oldukları belirtilmektedir.
Diğer İslam inançları
Müslüman nüfusun içerisinde sayıca Sünnilerden sonra gelen kesimler Aleviler ve Şiilerdir. Alevilik Türk tarihinde önemli bir rol oynamıştır.
Aleviler çoğunlukla Tunceli, Malatya, Sivas, Çorum, Maraş, İstanbul ve Türkiye′nin diğer büyük şehirlerinde bulunurlar. Nüfusun %4'ü (yaklaşık 3 milyon) Caferi'dir.[17]
Diyanet İşleri Başkanlığı
Diyanet İşleri Başkanlığı, 3 Mart 1924 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk'ün emriyle 429 Sayılı Kanunla Türkiye Başbakanlığı'na bağlı bir teşkilat olarak kurulmuştur. Diyanet İşleri Başkanlığı, İslam dininin inançları, ibadet ve ahlâk esasları ile ilgili işleri yürütmek, din konusunda toplumu aydınlatmak ve ibadet yerlerini yönetmekle görevlidir.
Osmanlı dönemi
Türkiye Cumhuriyeti kurulmadan önce, Osmanlı döneminde (1299-1922) İslam, devlet dini olarak tanımlanmaktaydı. (Bu durum cumhuriyette 1928 yılına dek sürdü.[18])
Türkiye'de camiler
Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığı'nın 2016 yılı istatistik verilerine göre Türkiye'de 84.624 adet cami bulunmaktadır. Yalnız İstanbul'da 3190 cami ve 119 türbe bulunmaktadır.[19]
Türkiye'nin en meşhur camilerinden biri Sultan Ahmet Camii'dir.
Kutsal günler
Ezan
Türkiye'de düzenli vakitlerle günde 5 kere ezan ile insanlar namaza çağrılmaktadır. Ezan müezzin tarafından okunmaktadır.
Kaynakça
- Özkök, Ertuğrul (21 Mayıs 2019). "Türkiye artık yüzde 99'u müslüman olan ülke değil".
- "Optimar'dan din-inanç anketi: Yüzde 89 Allah'ın varlığına ve birliğine inanıyor". T24.com.tr. 15 Mayıs 2019. 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020.
- "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Eylül 2018.
- "Tengricilik de yükselişte". odatv.com. OdaTV. 9 Nisan 2018. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2019.
- "Turkey: International Religious Freedom Report 2007". U.S. Department of State. 26 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 2 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2013.
- "Arşivlenmiş kopya". 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2020.
- "Le gouvernement turc va restituer des biens saisis à des minorités religieuses". 29 Ağustos 2011. 7 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2017 – www.la-croix.com vasıtasıyla.
- "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 8 Aralık 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2018.
- "Archived copy" (PDF). 2 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- Amman Bildirgesi ile tanınan Fıkhi mezhepler arasında yer almamaktadır.
- The World of the Alevis: Issues of Culture and Identity, Gloria L. Clarke.
- "Les minorités non musulmanes en Turquie : «certains rapports d'ONG parlent d'une logique d'attrition», observe Jean-Paul Burdy". 28 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2017.
- Bacqué-Grammont, Jean-Louis. "Notes et documents sur les Ottomans, les Safavides et la Géorgie, 1516-1521". 20 (2). ss. 239-272. doi:10.3406/cmr.1979.1359. 7 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2017.
- "Blog Hautetfort : Erreur 404". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2017.
- "Türkiye'de İslam". 15 Mayıs 2019. 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "Rapport Minority Rights Group Bir eşitlik arayışı: Türkiye'de azınlıklar Uluslararası Azınlık Hakları Grubu 2007 Dilek Kurban" (PDF). 27 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Eylül 2018.
- beykent.edu.tr, TC Anayasaları, 1921, 1924, 1961 ve 1982 Anayasalarını karşılaştırılması 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 03.10.2018
- "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2016.