Kırklareli (il)

Kırklareli, Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nin Trakya yakasında, doğuda Karadeniz, güneyde Tekirdağ, batıda Edirne ve kuzeyde Bulgaristan'nın Burgaz ili ile çevrili il.

Kırklareli
İl
İlin Türkiye'deki konumu
Ülke	Türkiye
Belde sayısı	18
Köy sayısı	173
İdare
• Vali	Osman Bilgin
Yüzölçümü
• Toplam	6,550 km² (2.520 mil²)
Rakım	203 m (666 ft)
Nüfus
• Toplam	343.723
• Kır	107.221
• Şehir	236.502
Zaman dilimi	UTC+03.00 (UDAZD)
İl alan kodu	288
İl plaka kodu	39
Resmî site www.kirklareli.gov.tr www.kirklareli.bel.tr

Tarihçe

Kırklareli'nin bilinen ilk sakinleri tüm Trakya bölgesinde olduğu gibi Traklardır. MÖ 6. yüzyılda Yunanistan'a kadar uzanan büyük bir imparatorluk kuran İran soylu kavim Perslerin eline geçen bölge, MÖ 4. yüzyılda Büyük İskender önderliğindeki Makedonlar, MÖ 2. yüzyılda ise Romalıların hakimiyetine girer. Roma İmparatorluğu'nun 4. yüzyılda ikiye bölünmesiyle Doğu Roma İmparatorluğu'nun payına düşen Kırklareli, bu dönemde birçok Bulgar ve Peçenek istilası görmüştür. Şehrin Bizans dönemindeki adı "kırk kilise" anlamında Saranta Ekklesies'tir[1]. 13. yüzyılda kısa bir Haçlı işgalinin ardından 1368 senesinde, Balkanlarda yayılan Türklerin egemenliğine girmiştir. Osmanlılar şehrin adını "Kırk Kilise" şeklinde Türkçeleştirmişlerdir, bu Bizans dönemindeki adının birebir tercümesidir[1]. Bir görüşe göre Kırk Kilise ile kastedilen kırk adet kilise değil, "kırk azizler kilisesi" olsa gerektir (III. yüzyılın sonunda Sivas'ta din uğruna şehit olan kırk azizler efsanesi Anadolu Hristiyanlığının en popüler konularından biridir)[2]. Osmanlı döneminde Edirne Vilayeti'ne bağlı bir sancak merkezi olan Kırklareli, 93 Harbi'nde (1878) Rus, Balkan Harbi'nde (1912) Bulgar ve de I. Dünya Savaşı'ndan sonra (1920-1922) Yunan işgali yaşamış, Türk Kurtuluş Savaşı'nın Türkler açısından zaferle sonuçlanmasıyla birlikte 10 Kasım 1922'de Türk topraklarına katılmıştır. 1924 yılında Kırkkilise milletvekili Dr. Fuad Bey (Umay) Meclis'teki müzakerelerden birinde, şehrin adının halk dilinde ve resmî olmayan kullanımlarda Kırklareli veya Kırklarili şeklinde geçtiğini belirterek şehrin adının "Kırklareli" olarak değiştirilmesine yönelik bir teklifte bulunmuştur; isim değişikliği teklifi 20 Aralık 1924'te TBMM'de kabul edilmiş ve ilgili kanun 14 Ocak 1925'te Resmî Gazate'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir[3]. "Kırkkilise" olan adında kilise sözcüğü geçtiği için değiştirilmiştir.

Coğrafya

Kuzeye doğru çıkıldıkça giderek sarplaşan ve Türkiye Trakyası'nın en yüksek noktasını teşkil eden 1031 m rakımlı Mahya Dağ'nin de bulunduğu Yıldız Dağları'na varılan ilin genelinde kara iklimi hüküm sürer. İlin en önemli akarsuyu Ergene, Kırklareli'nin güneyinde tarıma elverişli, dolayısıyla birçok yerleşim biriminin bulunduğu bir plato yaratmıştır.

İdari yapı

2016 yılında TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 8 İlçe, 21 belediye, bu belediyelerde 107 mahalle ve ayrıca 179 köy vardır.

İlçeleri; Babaeski, Demirköy, Kırklareli, Kofçaz, Lüleburgaz, Pehlivanköy, Pınarhisar, Vize.

Yönetim

İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)

İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[4][5]

Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.

Kırklareli Valisi, 1978-Vakfıkebir doğumlu Osman Bilgin’dir. 21 Mayıs 2018 tarihinde İçişleri Bakanlığı İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanı iken atanmıştır.[6]

Kırklareli Belediye Başkanı, 1963-Vize doğumlu Mehmet Siyam Kesimoğlu (Bağımsız), 31 Mart 2019 seçimlerinde %39,31 oy oranıyla seçilmiştir.[7]

2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Kırklareli İl Genel Meclisi üye sayısı, 8 AK PARTİ, 15 CHP ve 1 MHP olmak üzere 24’dür.[8] Kırklareli Belediye meclisi ise 15 CHP ve 10 MHP olmak üzere 25 üyeden oluşur.[9]

2018 Genel seçimleri sonucu, Kırklareli'yi temsilen TBMM'e AKP'den 1 milletvekili (Selahattin Minsolmaz), CHP'den 2 milletvekili (Türabi Kayan, Vecdi Gündoğdu) seçilmiştir.[10]

Nüfus

Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 4 Şubat 2020 verileri[11])

Kırklareli ili nüfusu: 361.836'dür. Bu nüfusun %81,87'u şehirlerde yaşamaktadır (2019 sonu).

İlin yüz ölçümü 6.459 km²'dir. İlde  km²'ye 56 kişi düşmektedir. (Bu sayı Lüleburgaz'da 147’dir.)

İlde yıllık nüfus % 0,27 oranında artmıştır. Nüfusu en çok artan ilçe: Vize (% 1,49). Nüfusu en çok azalan ilçe: Demirköy (-% 2,61)

04 Şubat 2020 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 8 İlçe, 21 belediye, bu belediyelerde 108 mahalle ve ayrıca 179 köy vardır.

2019 yılı sonunda Kırklareli ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri[12]
İlçe	Nüfus 2018	Nüfus 2019	Nüfus Artışı %	Belediye Sayısı	Mahalle Sayısı	Köy Sayısı	Köy Nüfusu	Şehir nüfusu	Şehirde oturan %	Alanı  km^2[13]	km^2'ye düşen kişi
Babaeski	48.391	47.944	-0,92	4	21	31	11.469	36.475	76,08	670	72
Demirköy	9.093	8.856	-2,61	2	5	15	2.989	5.867	66,25	893	10
Kofçaz	2.368	2.308	-2,53	1	2	16	1.704	604	26,17	545	4
Lüleburgaz	148.037	149.184	0,77	4	33	31	17.189	131.995	88,48	1.016	147
Merkez ilçe	102.909	103.042	0,13	4	25	40	15.262	87.780	85,19	1.623	63
Pehlivanköy	3.565	3.505	-1,68	1	3	8	1.899	1.606	45,82	104	34
Pınarhisar	18.375	18.456	0,44	2	7	14	5.267	13.189	71,46	518	36
Vize	28.122	28.541	1,49	3	12	24	9.805	18.736	65,65	1.090	26
Kırklareli	360.860	361.836	0,27	21	108	179	65.584	296.252	81,87	6.459	56

İlin yıllara göre nüfusları

Kırklareli il nüfus bilgileri
Yıl	Toplam	Sıra	Fark	Şehir - Kır
1965[14]	258.386	54		%33     85.856 172.530     %67
1970[15]	257.131	56	-%0	%36     92.581 164.550     %64
1975[16]	268.399	57	%4	%41     109.309 159.090     %59
1980[17]	283.408	56	%6	%42     118.849 164.559     %58
1985[18]	297.098	58	%5	%45     134.780 162.318     %55
1990[19]	309.512	55	%4	%48     149.532 159.980     %52
2000[20]	328.461	56	%6	%58     189.202 139.259     %42
2007[21]	333.256	52	%1	%64     212.390 120.866     %36
2008[22]	336.942	52	%1	%65     218.071 118.871     %35
2009[23]	333.179	54	-%1	%65     217.144 116.035     %35
2010[24]	332.791	55	-%0	%66     219.333 113.458     %34
2011[25]	340.199	52	%2	%67     229.000 111.199     %33
2012[26]	341.218	53	%0	%68     232.154 109.064     %32
2013[27]	340.559	54	-%0	%68     232.309 108.250     %32
2014[28]	343.723	54	%1	%69     236.502 107.221     %31
2015[29]	346.973	53	%1	%70     243.018 103.955     %30

Ekonomi

İlin güneyinde tekstil ve gıda alanında yaklaşık 20.000 işçiyi istihdam eden sanayi üretim ağır basarken, kuzeyinde başat olarak buğday ve ayçiçeği ekimiyle tarım başlıca geçim kaynağı olma özelliğini sürdürmektedir. Türkiye'nin en büyük cam fabrikalarından Trakya Cam Sanayi ve Kırklareli Cam ile, Türkiye'deki ilk şeker fabrikası olan hâlen faal durumdaki Alpullu şeker.

Konum

Konum Bilgileri Tablosu

Konum Bilgileri
İlçe	Kuruluş Yılı[30]	Alanı km²	Rakım mt.	Merkeze km[31]	Ulaşan Yollar[31]
Babaeski	Cumh.önce	670	59	34	-02, E E80 / -K5=>E E87 / -02
Demirköy	Cumh.önce	893	302	72	-01
Kırklareli Merkez		1.623	231		-02, E E87 / -01, 39-76
Kofçaz	1959	545	434	27	-02 (Kırklareli)=>39-76
Lüleburgaz	Cumh.önce	1.016	60	58	-02, E E80 / -K62, -02
Pehlivanköy	1958	104	28	56	-02=>39-50
Pınarhisar	1953	518	190	30	-02, -02, 39-30
Vize	Cumh.önce	1.090	174	55	-03, 39-27, 39-31
Kırklareli	Cumh.önce	6.459

Spor

2018-2019 Sezonu sonunda, Kırklareli’nin 2. Ligdeki takımı Kırklarelispor grubunu 8. tamamlamıştır. Bölgesel Amatör Lig (BAL)'daki iki takımı Kavaklıspor ve İstasyonspor küme düşmüşlerdir. Voleybol bölgesel liglerinde 4 takımı yer almıştır.

Ziraat Türkiye Kupası 'nda Kırklarelispor, 4.turda Yeni Malatyaspor 'a elenmiştir.   

Önemli spor tesisleri: Atatürk Stadı (3.750) ve Merkez Atlatizm Pisti (3.000)' dir.

Folklor

Kırklarelinde Halk oyunları ekipleri yörenin çeşitli folklor oyunlarını oynarlar.

Bu oyunlardan birkaçı şunlardır:

1. Kapçuk
2. Kambana
3. Kız Karşılaması
4. Ali Paşa
5. Ahmet Bey
6. Arabaya Taş Koydum
7. Bilal Oğlan

Kaynakça

1. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Kırklareli maddesi: http://www.islamansiklopedisi.info/ 28 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
2. Index Anatolicus, Türkiye Yerleşim Birimleri Envanteri, Kırklareli maddesi: http://www.nisanyanmap.com/?y=k%C4%B1rklareli&t=&lv=1&u=1&ua=0
3. Veysi AKIN (1997), Kırklareli Adının Tarihçesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 2, s. 10-11
4. "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
5. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
6. http://www.kirklareli.gov.tr/kirklareli-valisi
7. http://kirklareli.bel.tr/baskanimiz/
8. http://www.kirklareliilozelidaresi.gov.tr/il-genel-meclis-uyeleri
9. "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
10. "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
11. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr 25 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TUİK 4 Şubat 2020 verileri
12. "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
13. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
14. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
15. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
16. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
17. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
18. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
19. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
20. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
21. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
22. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
23. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
24. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
25. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
26. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
27. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
28. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
29. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
30. İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
31. Karayolları Genel Müdürlüğü

Dış bağlantılar

• Kırklareli Valiliği
• Kırklareli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
• Kırklareli Belediyesi