Kilis (il)

Kilis; Türkiye'nin güneydoğusunda yer alan, Suriye ile komşu bir sınır ilidir. Nüfusu 142.490 kişidir.[4]

Bu madde Kilis il sınırları içindeki tüm bölgeyi kapsamaktadır. Başlığın diğer anlamları için Kilis (anlam ayrımı) sayfasına gidiniz.
Kilis
İl

İlin Türkiye'deki konumu
Ülke Türkiye
Coğrafi bölge Güneydoğu Anadolu Bölgesi[1][2]
İdare
 • Vali Recep Soytürk [3]
Yüzölçümü
 • Toplam 1.642 km² (633 mil²)
Nüfus
 (2019)
 • Toplam 128.781
 • Kır
 34.367
 • Şehir
 94.414
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
İl alan kodu 352
İl plaka kodu 79
Kilis İli'nin Konumu

llin doğu, batı ve kuzeyinde Gaziantep, güneyinde ise Suriye yer almaktadır. Gaziantep'e 58 km uzaklıkta olan Kilis, Suriye sınırına ise 10 km uzaklıktadır. Kilis'ten geçen yol Türkiye sınırlarının ötesinde Azez'den geçtikten sonra Suriye'nin Halep şehrine ulaşır. İl merkezi doğudan batıya doğru uzanan Resul Osman dağı eteklerinde kurulu olup güneye doğru inildikçe düz arazilere inen fazla engebeli olmayan bir sahada yer almaktadır. İlin kuzeyinde yer alan ve doğudan batıya uzanan dağlar arasında kuru dereler ve birkaç küçük akarsu bulunmaktadır. Genellikle kıraç arazilerin yer aldığı bu dağların etekleri ve üst kısımlarında tarıma elverişli araziler bulunmaktadır. Toplan 4 İlçeden oluşan Kilis ilinin 2019 yılı verilerine göre nüfusu 142.490’dır.[5]

İlin güneydoğu ve sınır şeridi boylarında özellikle bağcılık ve zeytincilik çok gelişmiş ve tarıma elverişli araziler bulunmaktadır. Kırsal kesiminde yaşayan insanlar geçimini tarıma dayalı olarak sağlamaktadır.

İl sınırları 38 derece 27' ve 38 derece 01' boylamları ile 36 derece 38' ve 37 derece 32' arasında bulunan Kilis ilinin yüz ölçümü 1.428 km² dir.

İldeki başlıca çaylar; Afrin Çayı, Sunnep Çayı, Sabun Suyu Çayı ve Balık Suyu Çayları olup bu çayların geçtiği arazilerde sulu tarım yapılabilmektedir. Kilis ilinin %12,2 si orman ve fundalık arazi %69,3 ü tarım alanı %7,7 si çayır ve mera arazisi %10,6 sı tarım dışı araziden oluşmaktadır.

Kilis 06 Haziran 1995 gün ve 22305 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 550 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Yalova ve Karabük'le beraber il olmuştur. Plaka 79 rakımı ise 643'tür. İlçeleri Elbeyli, Polateli ve Musabeyli olmak üzere üç tanedir.

2016 yılında TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 4 İlçe, 4 belediye, bu belediyelerde 88 mahalle ve ayrıca 137 köy vardır.

Kilis ilinin, Gaziantep ve Halep ile benzerliği çok fazladır. Ev yapıları, yemek kültürleri vb. özellikleri birbirlerine çok benzemektedir.

Yönetim
Ayrıca bakınız: Kilis'in ilçeleri

İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)

İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[6][7]

Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.

Kilis Valisi, 1967-Karasu doğumlu Recep Soytürk’dür. 4 Kasım 2018 tarihinde İskenderun Kaymakamı iken atanmıştır.[8]

Kilis Belediye Başkanı, 1967-Kilis doğumlu Mehmet Abdi Bulut (AK PARTİ), 31 Mart 2019 seçimlerinde %47,26 oy oranıyla seçilmiştir.[9]

2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Kilis İl Genel Meclisi üye sayısı, 8 AK PARTİ ve 3 MHP olmak üzere 11’dir.[10] Kilis Belediye meclisi ise 18 AK PARTİ, 10 MHP ve 3 İYİ P. olmak üzere 31 üyeden oluşur.[11]

2018 Genel seçimleri sonucu, Kilis'i temsilen TBMM'e AKP'den 2 milletvekili (Mustafa Hilmi Dülger, Ahmet Salih Dal) seçilmiştir.[12]

Nüfus

Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 4 Şubat 2020 verileri[13])

Kilis ili nüfusu: 142.490'dür. Bu nüfusun %75,92'u şehirlerde yaşamaktadır (2019 sonu).

İlin yüzölçümü 1.412 km2'dir. İlde  km2'ye 101 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 193’dür.)

İlde yıllık nüfus % 0,04 oranında (51 kişi) azalmıştır. Nüfusu en çok artan ilçe: Merkez ilçe (% 1,72). Nüfusu en çok azalan ilçe: Musabeyli (-% 8,80)

04 Şubat 2020 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 3 İlçe, 4 belediye, bu belediyelerde 88 mahalle ve ayrıca 137 köy vardır.

2019 yılı sonunda Kilis ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri[14]
İlçe Nüfus

2018

 Nüfus

2019

 Nüfus

Artışı %

 Belediye

Sayısı

 Mahalle

Sayısı

 Köy

Sayısı

 Köy

Nüfusu

 Şehir

nüfusu

 Şehirde

oturan %

 Alanı

 km2[15]

  km2'ye

düşen kişi

Elbeyli 6.526 5.986 -8,27 1 4 23 3.876 2.110 35,25 238 25
Merkez ilçe 116.034 118.033 1,72 1 75 52 14.150 103.883 88,01 610 193
Musabeyli 14.620 13.334 -8,80 1 3 46 12.280 1.054 7,90 346 39
Polateli 5.361 5.137 -4,18 1 6 16 4.012 1.125 21,90 218 24
Kilis 142.541 142.490 -0,04 4 88 137 34.318 108.172 75,92 1.412 101

İlin yıllara göre nüfusları
Kilis il nüfus bilgileri
Yıl Toplam Sıra Fark Şehir - Köy
2007118.45778%0
  %70     82.419
36.038     %30  
2008120.99178%2
  %68     82.747
38.244     %32  
2009122.10478%1
  %69     84.299
37.805     %31  
2010123.13578%1
  %70     85.923
37.212     %30  
2011124.45278%1
  %71     87.939
36.513     %29  
2012124.32078-%0
  %72     88.934
35.386     %28  
2013128.58678%3
  %73     93.640
34.946     %27  
2014[16]128.78178%0
  %73     94.414
34.367     %27  
2015130.65578%2
  %75     97.411
33.244     %25  

Konum

Konum Bilgileri Tablosu
Konum Bilgileri
İlçe Kuruluş Yılı[17] Alanı km² Rakım mt. Merkeze km[18] Ulaşan Yollar[18]
Elbeyli 1995 238 519 33 -15=>79-25, 79-26
Kilis Merkez   610 660   -15, -03
Musabeyli 1995 346 745 33 -03=>79-76
Polateli 1995 218 840 21 -03=>79-75
Kilis 1995 1.412      

Eğitim

Kilis ilindeki tek yükseköğretim kurumu, 2007 yılında kurulan Kilis 7 Aralık Üniversitesi'dir. Günümüzde üniversiteye kayıtlı yaklaşık 8000 öğrenci vardır.

Kilis 7 Aralık Universitesi Giriş Kapısı

Spor
Ana madde: Kilis'te spor

2018-2019 Sezonunda, Kilis Belediyespor, Bölgesel Amatör Lig (BAL)'da grubunu 6.sırada tamamlamıştır. Voleybol Bayanlar 2. Ligindeki takımı Kilis Belediyespor da grubunda 3.olmuştur.

Ziraat Türkiye Kupası 'nda Kilis Belediyespor, 3.turda 1. Lig takımı Osmanlıspor 'a elenmiştir.

Önemli spor tesisleri: Kilis merkezindeki 7 Aralık Stadı ve (3.000) Kapalı Spor Salonu (2.500) dur.

Kaynakça
  1. Harita Genel Komutanlığı Türkiye Coğrafi Bölgeler Haritası
  2. ÖZÇAĞLAR , Ali (2003). "TÜRKİYE'DE YAPILAN BÖLGE AYRIMLARI VE BÖLGE PLANLAMA ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ" (PDF). Coğrafi Bilimler Dergisi. ankara.edu.tr. Erişim tarihi: 15 Kasım 2016.
  3. "Yeni Valiler Kararnamesi Resmi Gazete'de yayımlandı: 39 ilin valisi değişti". Haberturk.com. 27 Ekim 2018. 25 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2018.
  4. https://www.nufusu.com/il/kilis-nufusu
  5. yerelnet.org.tr’’, ‘’Kilis Nüfusu’’, Erişim:’’21 Mart 2020
  6. "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
  7. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
  8. http://www.kilis.gov.tr/vali-recep-soyturk
  9. http://www.kilis.bel.tr/index.php/2019/04/12/399/
  10. http://www.kilisozelidare.gov.tr/meclis-uyeleri
  11. "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
  12. "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
  13. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr 25 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TUİK 4 Şubat 2020 verileri
  14. "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
  15. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
  16. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı (Tüm iller)". TÜİK. 11 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  17.  İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
  18. Karayolları Genel Müdürlüğü

Kilis 7 Aralık Üniversitesi1 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.