Bartın (il)

Bartın, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde Batı Karadeniz Bölümünde küçük bir ildir. 1991 yılında Zonguldak ilinden ayrılarak Türkiye'nin 74. ili olmuştur. Doğusunda Kastamonu, güneyinde Karabük, batısında Zonguldak illeri, kuzeyinde Karadeniz bulunur. Orman bakımından zengin olan ilin büyük bir kısmı Küre Dağları Millî Parkı sınırları içerisinde yer almaktadır. Bartın Çayı Türkiye'de üzerinde taşımacılık yapılan tek akarsudur.

Bartın
İl

İlin Türkiye'deki konumu
Ülke Türkiye
Coğrafi bölge Karadeniz
İdare
 • Vali Sinan Güner [1]
Yüzölçümü
 • Toplam 2.076 km² (801 mil²)
Nüfus
 • Toplam 189.405
 • Kır
 114.320
 • Şehir
 75.085
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
İl alan kodu 378
İl plaka kodu 74
Bartın

Etimoloji

"Parthenia"dan Bartın’a dönüşen adın kaynağı "Parthenios"dur. Bartın Irmağının antik çağdaki adı olan Parthenios; Yunan mitolojisinde,Tanrıların Babası Okeanos’ un çocukları olan yüzlerce tanrıdan birisi ve “Sular Tanrısı “ dır. ”Sular İlahı veya Muhteşem Akan Su “anlamlarına gelir. Romalılar devrinde Bartın Çayına Parthenius deniliyordu. Çayın kıyısında kurulan şehre ise Parthenia adı verildi. Bu isim zamanla Bartın’a dönüşmüştür.Bartın ili, tarihi Paphlagonia antik kentlerinden Sesamos (Amasra), Kromna (Kurucaşile) ve Erythinoi (Çakraz)'ı sınırları içerisinde bulundurmaktadır

Coğrafya

Batı Karadeniz Bölgesinin, 410 53' kuzey enlemi ile 320 45' doğu boylamı arasında yer alır. Kuzeyini 59 km'lik sahil şeridiyle Karadeniz çevrelerken, doğuda Kastamonu, doğu ve güneyde Karabük, batıda ise Zonguldak illeriyle komşudur. Yüzölçümü 2143 km²’dir. İl merkezinin rakımı 25 m'dir.

Yüzey şekilleri dağları

Bartın; doğu, batı ve kuzeyden yüksekliği 2000 m.yi geçmeyen dağlarla çevrilidir. Dağlar, yüksek olmamakla birlikte oldukça dik, sahillere doğru sarp ve kayalıktır. En önemli dağları; Aladağ, Kocadağ, Karadağ, Kayaardı, Karasu ve Arıt Dağlarıdır. Kent merkezini batıdan Aladağ, kuzeyden Karasu dağları ve doğudan Arıt Dağları kuşatmaktadır. Halatçıyaması, Orduyeri, Kırtepe ve Ömertepesi kentin üzerine kurulduğu dört önemli tepedir.

İlçeler
Amasra-Bartın

Bartın 4 ilçeden oluşur,

Yönetim
Ayrıca bakınız: Bartın'ın ilçeleri

İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclisleri oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)

İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[2][3]

Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.

Bartın Valisi, 1969-Bakırköy doğumlu Sinan GÜNER’dir. 6 Kasım 2018’de Nüfus ve Vatandaşlık Genel Müdürü iken atanmıştır.[4]

Bartın Belediye Başkanı, 1959-Bartın doğumlu Cemal Akın(MHP), 31 Mart 2019 seçimlerinde %35,74 oy oranıyla seçilmiştir.[5]

2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Bartın İl Genel Meclisi üye sayısı, 8 AK PARTİ, 3 CHP ve 1 MHP olmak üzere 12’dir. Bartın Belediye meclisi ise 12 AK PARTİ, 7 MHP ve 6 CHP olmak üzere 25 üyeden oluşur.[6]

2018 Türkiye genel seçimleri sonucuna göre Bartın'ın  Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki üyelerinin siyasi partilere dağılımı: 1 CHP (Aysu Bankoğlu) ve 1 AK Parti (Yılmaz Tunç)'dir[7]

Siyaset
Ana madde: Bartın ili genel seçim sonuçları

Şive

Bartın ilinde kullanılan Türk şivesinin Batı Anadolu ağızları içindeki konumu Prof. Dr. Leyla Karahan'ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması (Türk Dil Kurumu yayınları: 630, Ankara 1996) adlı çalışmasına göre, iki ayrı grupta yer alır:

Nüfus

Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 4 Şubat 2020 verileri[8])

Bartın ili nüfusu: 198.249'dur. Bu nüfusun %50,83'ü şehirlerde yaşamaktadır (2019 sonu).

İlin yüzölçümü 2.330 km2'dir. İlde  km2'ye 85 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 143’dir.)

İlde yıllık nüfus % 0,38 oranında azalmıştır.  Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Merkez ilçe (% 0,48), Amasra (-% 4,23)

04 Şubat 2020 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 4 İlçe, 8 belediye, bu belediyelerde 50 mahalle ve ayrıca 263 köy vardır.

2019 yılı sonunda Bartın ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri[9]
İlçe Nüfus

2018

 Nüfus

2019

 Nüfus

Artışı %

 Belediye

Sayısı

 Mahalle

Sayısı

 Köy

Sayısı

 Köy

Nüfusu

 Şehir

nüfusu

 Şehirde

oturan %

 Alanı

 km2[10]

  km2'ye

düşen kişi

Amasra 14.776 14.151 -4,23 1 5 30 8.188 5.963 42,14 178 80
Kurucaşile 6.874 6.621 -3,68 1 4 28 4.452 2.169 32,76 152 44
Merkez ilçe 155.016 155.765 0,48 3 28 137 71.869 83.896 53,86 1.091 143
Ulus 22.333 21.712 -2,78 3 13 68 12.972 8.740 40,25 909 24
BARTIN   198.999 198.249 -0,38 8 50 263 97.481 100.768 50,83 2.330 85

İlin yıllara göre nüfusları
Bartın il nüfus bilgileri
Yıl Toplam Sıra Fark Şehir - Kır
2000[11]184.17875
  %26     48.002
136.176     %74  
2007[12]182.13172-%1
  %32     58.788
123.343     %68  
2008[13]185.36873%2
  %32     59.736
125.632     %68  
2009[14]188.44973%2
  %34     63.234
125.215     %66  
2010[15]187.75873-%0
  %34     63.984
123.774     %66  
2011[16]187.29174-%0
  %35     65.856
121.435     %65  
2012[17]188.43674%1
  %36     68.151
120.285     %64  
2013[18]189.13975%0
  %39     72.995
116.144     %61  
2014[19]189.40574%0
  %40     75.085
114.320     %60  
2015[20]190.70874%1
  %41     77.827
112.881     %59  

Konum
Konum Bilgileri
İlçe Kuruluş Yılı[21] Alanı km² Rakım mt. Merkeze Uzaklık km[22] Ulaşan Yollar[22]
Amasra 1987 178 12 19 -08=>74-03
Bartın Merkez 1.091 12 -05, -08, -01
Kurucaşile 1957 152 13 64 -08
Ulus 1944 909 179 37 -01=>74-25
BARTIN 1991 2.330

Spor
Ana madde: Bartın'da spor

2018-2019 Sezonu sonunda, Futbol takımı Bartınspor BAL (Bölgesel Amatör Lig) grubunda 6. olmuştur. Bartın'ın liglerdeki diğer takımı Bartın Gençlik Hizmetleri, Voleybol Erkekler bölgesel ligde final grubunda 2. olmuştur.

Ziraat Türkiye Kupası'nda Bartınspor, 3.turda Sarıyer 'e elenmiştir.

Bartın'ın önemli spor tesisleri: Bartın Atatürk Stadyumu (5.000), Ömer Tepesi Spor Salonu (750), Bartın Kapalı Yüzme Havuzu-Y.Olimpik (500).

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. "Yeni Valiler Kararnamesi Resmi Gazete'de yayımlandı: 39 ilin valisi değişti". Haberturk.com. 27 Ekim 2018. 5 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2018.
  2. "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020.
  3. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020.
  4. "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020.
  5. "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020.
  6. "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020.
  7. "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020.
  8. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr 3 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TUİK 4 Şubat 2020 verileri
  9. "Arşivlenmiş kopya". 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
  10. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
  11. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  17. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  18. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  19. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  20. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  21. İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
  22. Karayolları Genel Müdürlüğü

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.