Bilecik (il)
Bilecik, eski adıyla "Ertuğrul",[2] Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nde yer alan bir ildir.
Bilecik | |
---|---|
İlin Türkiye'deki konumu | |
| |
Ülke | Türkiye |
Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
İdare | |
• Vali | Bilal ŞENTÜRK [1] |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 4,307 km² (1.662 mil²) |
Rakım | 513 m (1.683 ft) |
Nüfus | |
• Toplam | 209.925 |
• Kır | 46.416 |
• Şehir | 163.509 |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
İl alan kodu | 228 |
İl plaka kodu | 11 |
İl Nüfusu: 219.427'dir.[3] Bu nüfusun %82,6'sı şehirlerde yaşamaktadır (2016). İlin yüzölçümü 4.307 m²'dir. İlde km²'ye 52 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 98'dir.) İl merkezinin denizden yüksekliği: 513 m.'dir.
2016 yılında TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 8 İlçe, 11 belediye, bu belediyelerde 61 mahalle ve ayrıca 245 köyü vardır.
Şeyh Edebali'nin türbesi buradadır. Bilecik, Marmara Bölgesi'nin güney doğusunda yer almaktadır. Bilecik; Marmara, Karadeniz, İç Anadolu ve Ege Bölgelerinin kesiştiği noktadadır. Şehir en eski bilinen adları "Agrilion" ve "Belekoma"dır. Bilecik, Osmanlı İmparatorluğu'nun kurulduğu topraklardır.
Bilecik'te Batı Anadolu ağzı kullanılmaktadır.[4]
Yönetim
İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclisleri oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.
İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)
İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[5][6]
Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.
Bilecik Valisi, 1972-Çaykara doğumlu Bilal ŞENTÜRK ’dür. 27 Aralık 2018’de İçişleri Bakanlığı Personel Genel Müdürü iken atanmıştır.[7]
Bilecik Belediye Başkanı, 1965-Bilecik doğumlu Semih Şahin(CHP), 31 Mart 2019 seçimlerinde %50,64 oy oranıyla seçilmiştir.[8]
2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Bilecik İl Genel Meclisi üye sayısı, 10 AK PARTİ, 7 CHP, 2 İYİ Parti ve 2 MHP olmak üzere 21’dir. Bilecik Belediye meclisi ise 15 CHP ve 10 AK PARTİ olmak üzere 25 üyeden oluşur.[9]
2018 Türkiye genel seçimleri sonucuna göre Bilecik'in Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki üye sayısı 2'dir: AK Parti (Selim Yağcı) ve CHP (Yaşar Tüzün) [10]
İlçeler
Bilecik'in ilçeleri Bozüyük, Gölpazarı, İnhisar, Osmaneli, Pazaryeri, Söğüt ve Yenipazar'dır.
- Bozüyük: Bozüyük Frigler döneminde oluşmuş bir yerleşim merkezidir. 1908’den sonra Ertuğrul Livası’na bağlanarak Kaza merkezi yapılmıştır. Bozüyük Bilecik’in il olması ile birlikte 1924 yılında ilçe statüsüne kavuşturulmuştur. Bozüyük ilçesi birçok fabrikasıyla üretim merkezi durumundadır.
- Gölpazarı: Bizanslılar döneminde Harmankaya Tekfurluğu’na bağlı olan Gölpazarı, Osman Gazi tarafından alınmıştır. Gölpazarı kuruluşundan itibaren sıra ile Resulşel, Dönen ve Akçaova (Akçaoba) adlarıyla anılmış, son olarak Gölpazarı adını almıştır. Gölpazarı civarında meyvecilik yaygındır.
- İnhisar: İnhisar önceleri Söğüt’e bağlı bir bucak iken mütevazı nüfusuna rağmen coğrafi konumu dikkate alınarak 1991 yılında ilçe yapılmıştır.
- Osmaneli: Osmaneli çok eski bir yerleşim yeridir. Trakyalılar, Romalılar ve Bizans'a ait kalıntılar bunu göstermektedir. İlçede her yıl karpuz festivali düzenlenmektedir.
- Pazaryeri: Pazaryeri'nde ilk yerleşim 1273 yılında olmuştur. Pazaryeri'nde hediyelik ve turistik toprak ev eşyası ve ağaç eşya yapımcılığı da sürdürülmektedir.Ünü civar illere yayılmış olan Pazaryeri Bozası çok lezzetlidir. Ayrıca bira mayası üretimi için kullanılan şerbetçiotu bitkisinin Dünya'da en kaliteli yetiştirildiği bölge Pazaryeri'dir.
- Söğüt: Söğüt, Ertuğrul Gazi tarafından bir kuşatma ve mücadele sonucunda 1232 yılında Bizanslılardan alınmıştır. Ertuğrul Gazi Türbesi'nin de içinde bulunduğu ilçe önemli bir turizm merkezidir. Her yıl Söğüt Şenlikleri düzenlenmekte ve çok büyük katılım olmaktadır.
- Yenipazar: Eski adı Kırka olan Yenipazar, Cumhuriyetten önce Bolu'nun Göynük ilçesine bağlıydı. 1926’da bucak olarak Gölpazarı’na bağlanmış, 1988’de de ilçe olmuştur.
Nüfus
Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 4 Şubat 2020 verileri[11])
Bilecik ili nüfusu: 219.427'dir. Bu nüfusun %84,83'ü şehirlerde yaşamaktadır (2019 sonu).
İlin yüzölçümü 4.177 km2'dir. İlde km2'ye 53 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 99’dur.)
İlde yıllık nüfus % 1,80 oranında azalmıştır. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Bozüyük (% 1,51), İnhisar (-% 19,02)
04 Şubat 2020 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 8 İlçe, 11 belediye, bu belediyelerde 62 mahalle ve ayrıca 244 köy vardır.
2019 yılı sonunda Bilecik ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri[12] | |||||||||||
İlçe | Nüfus
2018 |
Nüfus
2019 |
Nüfus
Artışı % |
Belediye
Sayısı |
Mahalle
Sayısı |
Köy
Sayısı |
Köy
Nüfusu |
Şehir
nüfusu |
Şehirde
oturan % |
Alanı
km2[13] |
km2'ye
düşen kişi |
Bozüyük | 74.441 | 75.566 | 1,51 | 2 | 14 | 44 | 4.285 | 71.281 | 94,33 | 860 | 88 |
Gölpazarı | 10.591 | 10.464 | -1,20 | 1 | 5 | 48 | 3.517 | 6.947 | 66,39 | 670 | 16 |
İnhisar | 2.981 | 2.414 | -19,02 | 1 | 4 | 9 | 1.379 | 1.035 | 42,87 | 244 | 10 |
Merkez ilçe | 81.723 | 78.533 | -3,90 | 3 | 20 | 46 | 7.711 | 70.822 | 90,18 | 793 | 99 |
Osmaneli | 20.976 | 21.105 | 0,61 | 1 | 4 | 27 | 5.551 | 15.554 | 73,70 | 490 | 43 |
Pazaryeri | 10.527 | 10.301 | -2,15 | 1 | 6 | 24 | 3.935 | 6.366 | 61,80 | 324 | 32 |
Söğüt | 19.244 | 18.167 | -5,60 | 1 | 5 | 23 | 5.025 | 13.142 | 72,34 | 523 | 35 |
Yenipazar | 2.965 | 2.877 | -2,97 | 1 | 4 | 23 | 1.881 | 996 | 34,62 | 273 | 11 |
BİLECİK | 223.448 | 219.427 | -1,80 | 11 | 62 | 244 | 33.284 | 186.143 | 84,83 | 4.177 | 53 |
İlin yıllara göre nüfusları
Bilecik il nüfus bilgileri | ||||
---|---|---|---|---|
Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir - Kır |
1965[14] | 139.041 | 66 | %26 36.356 102.685 %74 | |
1970[15] | 138.856 | 66 | -%0 | %31 43.601 95.255 %69 |
1975[16] | 137.120 | 71 | -%1 | %34 47.219 89.901 %66 |
1980[17] | 147.001 | 72 | %7 | %39 56.981 90.020 %61 |
1985[18] | 160.909 | 71 | %9 | %44 71.521 89.388 %56 |
1990[19] | 175.526 | 69 | %9 | %51 90.373 85.153 %49 |
2000[20] | 194.326 | 72 | %11 | %64 124.380 69.946 %36 |
2007[21] | 203.777 | 70 | %5 | %71 145.126 58.651 %29 |
2008[22] | 193.169 | 72 | -%5 | %71 137.677 55.492 %29 |
2009[23] | 202.061 | 71 | %5 | %73 148.330 53.731 %27 |
2010[24] | 225.381 | 68 | %12 | %77 173.389 51.992 %23 |
2011[25] | 203.849 | 71 | -%10 | %75 153.017 50.832 %25 |
2012[26] | 204.116 | 71 | %0 | %76 154.952 49.164 %24 |
2013[27] | 208.888 | 71 | %2 | %77 160.798 48.090 %23 |
2014[28] | 209.925 | 71 | %0 | %78 163.509 46.416 %22 |
2015[29] | 212.361 | 71 | %1 | %79 167.692 44.669 %21 |
Konum
Konum Bilgileri | |||||
İlçe | Kuruluş Yılı[30] | Alanı km² | Rakım mt. | Merkeze Uzaklık km[31] | Ulaşan Yollar[31] |
Bilecik Merkez | 793 | 513 | -02, -03=>11-04, 11-27 | ||
Bozüyük | 1926 | 860 | 757 | 34 | E E90 / -07, -03, 11-25, 11,28 |
Gölpazarı | 1926 | 670 | 539 | 43 | -03, 11-01 |
İnhisar | 1990 | 244 | 208 | 57 | -03=>11-27=>11-26 |
Osmaneli | 1926 | 490 | 107 | 33 | -03=>11-02 |
Pazaryeri | 1953 | 324 | 806 | 30 | -03=>11-51 |
Söğüt | Cumh.önce | 523 | 682 | 30 | -03=>11-27, =>11-25 |
Yenipazar | 1987 | 273 | 622 | 79 | -03=>11-01 |
BİLECİK | Cumh.önce | 4.179 |
Spor
2018-2019 Sezonu sonunda, Futbol takımı Bozüyük Vitraspor, BAL (Bölgesel Amatör Lig)'i grubunda 12.sırada tamamlamıştır. Voleybol kadınlar 2. Liginde Bozüyük İdmanyurdu, 1.lige çıkmıştır. Bilecik'in basketbol ve voleybol bölgesel liglerinde 2 takımı daha liglere katılmıştır.
Ziraat Türkiye Kupası'nda, Bozüyük Vitraspor 3.turda Denizlispor'a elenmiştir.
Bilecik'in önemli spor tesisleri, Şeyh Edebali Stadı (5.150), Bozüyük İlçe Stadyumu (4.100), Bilecik Kapalı Spor Salonu (2.000), Merkez kapalı Yüzme Havuzu-y.olimpik (500).
Kaynakça
- "bilecik.gov.tr, Bilecik Valisi, Erişim:06 Mart 2020". 17 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020.
- "Bilecik'te isim tartışması". Milliyet. 16 Eylül 2014. Erişim tarihi: 2 Ocak 2016.
- yerelnet.org.tr, Bilecik Nüfusu, Erişim:06 Mart 2020
- Prof. Dr. Leyla Karahan'ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması (Türk Dil Kurumu yayınları: 630, Ankara 1996)
- "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2020.
- "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2020.
- http://www.bilecik.gov.tr/vali
- http://www.bilecik.bel.tr/icerik/21/137/bilecik-belediye-baskani-ozgecmis.aspx
- "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2020.
- "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2020.
- https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr 25 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TUİK 4 Şubat 2020 verileri
- "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
- "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
- "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
- Karayolları Genel Müdürlüğü
Dış Bağlantışlar
- Bilecik Valiliği7 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Bilecik Belediyesi