Çanakkale (il)

Çanakkale, Türkiye'nin kuzeybatısında, Marmara Bölgesi ve Ege Bölgesi içinde yer alan il. 31 Aralık 2019 itibarıyla Çanakkale ili içerisindeki 12 ilçe ve bu ilçelere bağlı 81 mahallede yaşayan toplam nüfus 542.157 kişidir.[3] Türkiye'de İstanbul ile birlikte, Asya ve Avrupa kıtalarında bulunan ve dolayısıyla boğazı olan iki ilden biridir. Yüz ölçümü 9.817 km²'dir[4]. Komşu illeri Edirne, Tekirdağ ve Balıkesir'dir.

Çanakkale
İl
Yukarıdan saat yönüne doğru: Bozcaada Kalesi, Çanakkale Şehitleri Anıtı, Saat Kulesi, Anzak Koyu, Dur Yolcu Anıtı, Truva Atı
Slogan: Barışın kenti
Çanakkale'nin Türkiye'deki konumu
Çanakkale Çanakkale Çanakkale (Avrupa)
Koordinatlar: 40.073°N 26.6225°E
Ülke	Türkiye
Coğrafi bölge	Marmara Bölgesi
Alt idari birimler	12 ilçe Merkez Ayvacık Bayramiç Biga Bozcaada Çan Eceabat Ezine Gelibolu Gökçeada Lapseki Yenice
İdare
• Tür	Belediye başkanı-meclis
• Organ	Belediye meclisi[1] 24 CHP 14 AK PARTİ 2 MHP
• Vali	İlhami Aktaş [2]
• Belediye Başkanı	Ülgür Gökhan (CHP)
Yüzölçümü
• Toplam	9.817 km² (3.790 mil²)
Rakım	2 m (6 ft)
Nüfus  (2019)	542.157
• Sıra	39.
Zaman dilimi	UTC+03.00 (UDAZD)
Posta kodu	17XXX
Alan kodu	286
ISO 3166 kodu	TR-17
Plaka kodu	17
İklim	Dsb, Bsk
Resmî siteler T.C. Çanakkale Valiliği T.C. Çanakkale Belediyesi

Türkiye'nin nüfus sıralamasında 39. il olan Çanakkale'de günümüzde bir üniversite vardır. Çanakkale'den diğer şehirlere ulaşım otoyollar ve hava yoluyla sağlanır.

Çanakkale'deki iklim, ilin coğrafyası nedeniyle geçiş niteliği taşısa da yoğunlukla Akdeniz iklimi özelliklerine sahiptir.[5] Anadolu'nun en batı noktası olan Baba Burnu ile Türkiye'nin en batı noktası Gökçeada'daki İncirburnu il sınırları içindedir. Ege Denizi'nde Türkiye'ye ait en büyük adalar olan Bozcaada ve Gökçeada ilçeleri de Çanakkale'ye bağlıdır.

Tarihçe

Çanakkale, Cumhuriyetin ilk yıllarında Biga ve Gelibolu sancaklarının kaldırılması ve her ikisinin ortasında bulunan Çanak köyünün il ilan edilmesiyle meydana gelmiştir. 1927 Nüfus sayımında Çanakkale'nin merkez nüfusu sadece 8.500 kişi idi.. Eski çağlarda, Hellespontos ve Dardanelles olarak da adlandırılan ilde 3000 yıldan beri yerleşim olduğu bilinmektedir. Bugün bile kalıntıları bulunan Truva (Troia, Troy) Antik kenti M.Ö 2500 yılında büyük bir depremle yıkılmış ve bölge uzun yıllar Lidyalılarca yönetilmiştir. Milattan önce 336 yılında bölgede en önemli güç haline gelen Pers İmparatorluğu Helenizm'i tüm dünyaya yaymak amacındaki Büyük İskender Granikos Çayı (Biga Çayı) kıyılarında büyük bir bozguna uğratılmıştır. Osmanlı Devleti döneminde de Karesioğulları Beyliğinin yıkılması ile ilin bugünkü topraklarının büyük bir bölümü ele geçirilmiş, Bizans'ın sayesinde ilin fethi daha da kolaylaşmış ve Boğazlar ile birlikte kontrol Osmanlı Devleti'ne geçmiştir.

Çanakkale ilinin topraklarının bütününe bakıldığında, üzerinde kurulmuş olduğu yarımada Biga Yarımadası olarak adlandırılır. İl içindeki en kayda değer yükselti Biga Dağları'dır. Biga adının bu denli çok kullanımının sebebi, Cumhuriyet döneminden önce , Osmanlı idari sisteminde Sancağın Biga ilçesi olmasıdır. Yani ilin eski merkezi Biga olup, Cumhuriyet döneminde, kazanılmış olan başarılardan dolayı ilin ismi ve merkezi Çanakkale olarak değiştirilmiştir. İlin isminin kökeni yörede çok gelişmiş olan çanak - çömlek zanaatine dayanır. Şehrin iki simgesi haline gelen Kale-i Sultaniye ile çanakçılık özdeşleşince de şehir Çanakkale olarak adlandırıldı.

Yönetim

İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)

İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[6][7]

Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.

Çanakkale Valisi İlhami AKTAŞ , 9.06.2020/274 sayılı kararla Nevşehir Valisi iken atanmıştır.[8] Belediye başkanı Ülgür Gökhan(CHP), 31 Mart 2019 seçimlerinde %60,73 oy oranıyla seçilmiştir.[9]

2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Çanakkale İl Genel Meclisi üye sayısı, 18 CHP,15 AK PARTİve 1 MHP olmak üzere 34’dür. Çanakkale Belediye meclisi ise 22 CHP ve 9 AK PARTİ olmak üzere 31 üyeden oluşur.[10]

2018 Genel seçimleri sonucu, Çanakkale'yi temsilen TBMM'de AKP'den 2 milletvekili (Bülent Turan, Jülide İskenderoğlu), CHP'den 2 milletvekili (Muharrem Erkek, Özgür Ceylan) seçilmiştir.[11]

Nüfus

Güncel Nüfus Değerleri

TÜİK 4 Şubat 2020 verilerine göre[12] Çanakkale ili nüfusu 542.157'dir. Bu nüfusun %72,44'ü şehirlerde yaşamaktadır (2019 sonu). İlin yüz ölçümü 9.817 km², kilometrekare başına düşen kişi sayısı 55'tir. İlde toplamda 12 İlçe, 23 belediye, 81 mahalle ve 576 köy vardır.

2019 yılı sonunda Çanakkale ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri[13]
İlçe	Nüfus 2018	Nüfus 2019	Nüfus Artışı %	Belediye Sayısı	Mahalle Sayısı	Köy Sayısı	Köy Nüfusu	Şehir nüfusu	Şehirde oturan %	Alanı  km^2[14]	km^2'ye düşen kişi
Ayvacık	33.568	33.356	-0,63	2	6	64	14.189	19.167	57,46	880	38
Bayramiç	29.716	29.400	-1,06	1	4	75	14.074	15.326	52,13	1.204	24
Biga	90.576	90.418	-0,17	3	14	108	30.552	59.866	66,21	1.310	69
Bozcaada	3.023	2.988	-1,16	1	2	0	0	2.988	100,00	37	81
Çan	48.215	48.461	0,51	2	9	65	15.987	32.474	67,01	905	54
Eceabat	8.912	8.784	-1,44	1	2	12	3.145	5.639	64,20	430	20
Ezine	32.003	30.660	-4,20	2	7	49	13.663	16.997	55,44	727	42
Gelibolu	44.809	44.346	-1,03	3	10	26	9.181	35.165	79,30	823	54
Gökçeada	9.783	9.440	-3,51	1	5	9	2.644	6.796	71,99	282	33
Lapseki	27.327	27.838	1,87	3	6	40	7.998	19.840	71,27	821	34
Merkez ilçe	180.823	184.631	2,11	2	10	52	16.830	167.801	90,88	1.016	182
Yenice	31.907	31.835	-0,23	2	6	76	21.182	10.653	33,46	1.381	23
ÇANAKKALE	540.662	542.157	0,28	23	81	576	149.445	392.712	72,44	9.817	55

İlin yıllara göre nüfusları

Çanakkale il nüfus bilgileri
Yıl	Toplam nüfus	Sıra	Değişim	Şehir - Kır
1965[15]	350.317	39		%23     81.753 268.564     %77
1970[16]	360.764	42	%3	%27     97.305 263.459     %73
1975[17]	369.385	44	%2	%29     107.825 261.560     %71
1980[18]	391.568	44	%6	%32     126.703 264.865     %68
1985[19]	417.121	46	%7	%36     148.108 269.013     %64
1990[20]	432.263	45	%4	%39     168.529 263.734     %61
2000[21]	464.975	43	%8	%46     215.571 249.404     %54
2007[22]	476.128	41	%2	%52     247.443 228.685     %48
2008[23]	474.791	42	-%0	%52     248.008 226.783     %48
2009[24]	477.735	42	%1	%53     255.220 222.515     %47
2010[25]	490.397	41	%3	%55     269.035 221.362     %45
2011[26]	486.445	41	-%1	%55     268.082 218.363     %45
2012[27]	493.691	41	%1	%56     278.055 215.636     %44
2013[28]	502.328	41	%2	%57     288.770 213.558     %43
2014[29]	511.790	41	%2	%58     297.086 214.704     %42
2015[30]	513.341	41	%0	%59     302.186 211.155     %41
2016[31]	519.793	42	%1	%70     364.992 154.801     %30
2017[32]	530.417	40	%2	%71     378.277 152.140     %29
2018[33]	540.662	39	%2	%72     388.089 152.573     %28

Coğrafya

Havadan Çanakkale

İl topraklarının yarısından fazlası ormanlar ile kaplıdır. Ormanlar il topraklarının % 53.9'unu oluşturur. Ormanlık alanlar 536.964 hektar olup bunun 449.024 hektarı koru, 87.969 hektarı ise köylülere dağıtılan ve ticaret yapılan, kesilmeye hazır ormanlardır. Ormanlık arazinin yarısından fazlasını kızılçam ve meşe kaplar. İlde yetişen ağaçların miktarları şöyledir;

Ağaç türü	Kapladığı alan (Hektar)	Toplam ormanlara oranı
Kızılçam	181.093,20	33,73
Meşe	109.997,50	20,49
Karaçam	60.735,00	11,24
Diğer	185,138,30	34,36
Genel toplam	536.964,00	100,00

İlin kıyı ilçelerinde ve adalarda iklim hemen hemen aynıdır. Akdeniz iklimi ile Karadeniz iklimi arasında bir geçiş iklimin yaşandığı Çanakkale topraklarında iklim daha çok Akdeniz iklimine paralellik gösterir. İç bölgelerde denizden yükseklik artar ve bu nedenle kıyı bölgelere oranla aradaki sıcaklık ortalaması oldukça açılır. Yılın büyük bölümü hemen her ilçede rüzgarlı günler yaşanır.

Çanakkale'de önem arz eden bir su kütlesi bulunmaz. Gelibolu Yarımadası'nda Tuzla Gölü, Biga ilçesi sınırlarında Hoyrat Gölü ve Ece Gölü ile diğer ilçelerde yer alan bazı ufak baraj gölleri ve göletler vardır. Biga'ya bağlı Yeniçiftlik beldesinde yer alan yaklaşık 10,000 hektarlık Ece Gölü son birkaç yıl içinde kurutularak tarıma uygun hale getirilmeye çalışılmaktadır.

Çanakkale ilinin coğrafi olarak aslında 4 farklı su kütlesi ile kıyısı bulunur. Aşağıdaki tabloda ilçelerin nereye kıyısı olduğu ile kıyı ve plaj uzunluklarının çizelgesi vardır;

İlçe	Kıyı uzunluğu (km)	Kıyısında olduğu deniz	İlin toplam kıyısına oranı (%)	Plâj uzunluğu (km)
Merkez	60.2	Çanakkale Boğazı	8.96	10.25
Ayvacık	83.2	Ege Denizi	12.38	8.00
Bayramiç	0	-	-	-
Biga	71.6	Marmara Denizi	10.65	7.01
Bozcaada	43.7	Ege Denizi	6.51	4.10
Çan	0	-	-	-
Eceabat	103.1	Boğaz - Ege Denizi	15.35	7.10
Ezine	38,6	Ege Denizi	5.75	6.20
Gelibolu	126.6	Boğaz - Saros Körfezi - Ege Denizi	18.85	10.50
Gökçeada	92.0	Ege Denizi	13.70	11.80
Lapseki	52.7	Marmara Denizi	7.85	7.50
Yenice	0	-	-	-
Toplam	671	Ege - Marmara - Saros - Boğaz	-	72,40

Kültür

Çanakkale, yüzyıllar boyunca farklı toplumların egemenliğinde kalmış, gerek mimarisinde gerek yaşamda onlardan izler taşımaktadır. 70'li yıllardan itibaren yapılmaya başlayan ticari yatırımlarla ildeki geleneksel toplum yapısı yerini hızla modernize bir yapıya bırakmıştır. Ticari yatırımlar ile ulaşım kolaylaşmış ve şehrin görünümünün değişmesi böylece başlamıştır. Bugün Çanakkale Türkiye'nin en modern şehirlerinden biridir. Geniş kaldırımları, temiz caddeleri, bakımlı binaları ile örnek bir şehirdir. Henüz altyapısı tam oturmamışsa da kültürel anlamda Çanakkale ili Türkiye'de önde gelen çevrelerdendir. Toplumda çekirdek aile yaygındır. Toplum,Göçmenler , Türkmenler, Pomaklar, Yörükler, Çerkezler ve az sayıda Boşnak'tan oluşur. Pomak ve Yörükler genelde tarım ile uğraşırlar. Bir Yörük kişisi ile Pomak farklı biçimde geleneksel giysiler giyer.

İl ve ilçe merkezlerinde büyük ölçüde modern giyim örnekleri benimsenmiştir. Kırsal kesimden gelen bayanlar, beyaz Yemenî adı verilen eşarp ve şalvar ile siyah naylonumsu kumaştan pardösü (ferace) giyerler, kırsal kesim erkeklerinde ise baskın giyim türü, pantolon, ceket ve kaskettir. Yörede erkeklerin şalvar giydiği pek görülmez. Yöre mutfağı ise birbirinden lezzetli tatlara sahiptir. Çanakkale mutfağını anlatacak kilit sözcükler; zeytinyağı, zeytin, sardalya, peynir helvası ve keşkek'tir. Adalar bağcılık ve şarapçılık konusunda başı çekmektedir.

Eğitim

İl, eğitim bakımından halkına Türkiye ortalamasının oldukça üstünde bir hizmet sunar. İl sınırları içinde 2 Fen Lisesi, 10 Anadolu Lisesi, 2 Sosyal Bilimler Lisesi ve birçok Mesleki lise bulunur. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) bünyesinde 9 fakülte, 2 yüksekokul ve 2 enstitü bulunur ve 20,000 öğrenciye eğitim verir. Halkın %8,0'i üniversite mezunudur.İlköğretimlerde okullaşma oranı %100'dür. Okuryazarlık oranı (2000 Nüfus verilerinde) %90 olarak açıklanmış, fakat geçen zaman içerisinde oranın %99 olduğu sanılmaktadır. (Çanakkale Valiliği Resmi Sayfası) İlçede 75.000'e yakın öğrenci bulunur. İlde derslik başına düşen öğrenci sayısı 20'dir.

Turizm

Çanakkale ile birçok ilçesi tarihi ve doğal güzellikler bakımından oldukça zengin olmasına rağmen, bölge olması gerekenden oldukça az turist çekmektedir. İl merkezinin çevresinde bulunan yerlerin hemen hemen her yeri sit alanı ilan edilmiştir. Çanakkale'nin büyüyememesinin asıl sebeplerinden biri de budur. Birçok alan yerleşime kapalıdır.

Çanakkale'nin başlıca turistik yerleri

• Gökçeada (İmroz)
• Bozcaada (Tenedos)
• Harp Eserleri Müzeleri
• Antik Yunan Şehirleri
• Kazdağı
• Kaplıca ve Termal Tesisler
• Anıtlıklar
• Kaleler
• Çimenlik Kalesi
• Çanakkale Deniz Müzesi Komutanlığı
• Çanakkale Boğazı
• Çanakkale Şehitleri Anıtı
• Truva Atı
• Assos

Konum

Konum Bilgileri
İlçe	Kuruluş Yılı[34]	Alanı km²[35]	Rakım mt.	Merkeze Uzaklık km[36]	Ulaşan Yollar[36]
Ayvacık	1928	880	288	74	E E87 / -05, 17-52
Bayramiç	Cumh.önce	1.204	106	78	-04=>17-25
Biga	Cumh.önce	1.310	51	97	E E90 / -02, -06
Bozcaada	Cumh.önce	37	41	62	17-60, 17-65
Çan	1945	905	83	70	-01, -06
Çanakkale Merkez		1.016	11		-01, E E87 / -04, -01
Eceabat	Cumh.önce	430	9	1	E E87 / -03, -15, 17-75
Ezine	Cumh.önce	727	50	52	E E87 / -04, 17-25, 17-52
Gelibolu	1926	823	20	34	E E87 / -03,
Gökçeada	Cumh.önce	282	50	1	17-76, 17-77
Lapseki	Cumh.önce	821	9	34	E E90 / -02, -01, 17-04
Yenice	1936	1.381	275	89	-07
ÇANAKKALE	Cumh.önce	9.817

Spor

Şehrin tek futbol takımı olan Çanakkale Dardanelspor 1996-99 sezonlarında Süper Lig'de mücadele etmiştir. Daha sonra kademeli olarak 1. Lig , 2. Lig ve 3. Lig'de de mücadele etmiş, 2017-2018 sezonu sonunda Bölgesel Amatör Lig'e düşmüştür.

2018-2019 sezonunda, Dardanelspor , Bigaspor, Biga Adaspor, Bölgesel Amatör Ligdedir. Voleybol kadınlar süper ligindeki Çanakkale Belediyespor 1. Lige düşmüştür. Voleybol kadınlar 2.ligindeki 3 takımından Kale 1957 Spor 1.lige çıkmıştır.

Ziraat Türkiye Kupası'nda Bigaspor, ilk turda elenmiştir. Kupa Voley Kadınlar'da Çanakkale Belediye 1.devre turunda elenmiştir.

Önemli spor tesisleri: 18 Mart Stadyumu (12.692), Anafartalar Spor Salonu (1.500), Anafartalar Yüzme Havuzu-olimpik (600).

Fotoğraf galerisi

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Kaynakça

1. "Meclis Üyeleri". T.C. Çanakkale İl Özel İdaresi websitesi. 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2020.
2. "Valiler Kararnamesi yayınlandı: 41 ilin valisi değişti". NTV. 10 Haziran 2020. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020.
3. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2019". Türkiye İstatistik Kurumu websitesi. Türkiye İstatistik Kurumu. 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2020.
4. "İl ve İlçe Yüz ölçümleri" (PDF). 2014. 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
5. "Coğrafya". T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 26 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
6. "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
7. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
8. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2020.
9. "Arşivlenmiş kopya". 29 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
10. "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
11. "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
12. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr 25 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TUİK 4 Şubat 2020 verileri
13. "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
14. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
15. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
16. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
17. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
18. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
19. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
20. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
21. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
22. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
23. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
24. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
25. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
26. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
27. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
28. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
29. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
30. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
31. "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
32. "2017 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
33. "2018 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
34. İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
36. Karayolları Genel Müdürlüğü

Dış bağlantılar

• Çanakkale Valiliği
• Çanakkale Belediyesi