Burdur (il)
Burdur, Türkiye'nin Akdeniz Bölgesi'nde bulunan bir ildir. Burdur'un plaka kodu 15'tir.
Burdur | |
---|---|
İlin Türkiye'deki konumu | |
| |
Ülke | Türkiye |
Coğrafi bölge | Akdeniz Bölgesi |
İdare | |
• Vali | Ali Arslantaş [1] |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 7.176 km² (2.770 mil²) |
Rakım | 950 m (3.110 ft) |
Nüfus | |
• Toplam | 256.898 |
• Kır | 89.162 |
• Şehir | 167.736 |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
İl alan kodu | 248 |
İl plaka kodu | 15 |
İl Nüfusu: 270.796'dir. Bu nüfusun %69,7'si şehirlerde yaşamaktadır (2019). İlin yüz ölçümü 7,175 m²'dir. İlde km²'ye 36 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 67'dir.) İlde yıllık nüfus artış oranı % 1,19 olmuştur. İl merkezinin denizden yüksekliği: 963 m.'dir.
2016 yılında TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 11 İlçe, 13 belediye, bu belediyelerde 125 mahalle ve ayrıca 193 köyü vardır.
Yönetim
İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.
İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)
İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[2][3]
Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.
Burdur Valisi, 1975-Kadirli doğumlu Ali ARSLANTAŞ ’dır. 9.06.2020/274 sayılı kararla Erzincan Valisi iken atanmıştır.[4]
Burdur Belediye Başkanı, 1973-Burdur doğumlu Ali Orkun Ercengiz(CHP), 31 Mart 2019 seçimlerinde %53,29 oy oranıyla seçilmiştir.[5]
2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Burdur İl Genel Meclisi üye sayısı, 18 AK PARTİ, 4 CHP, 4 MHP ve 1 İYİ Parti olmak üzere 27’dir. Burdur Belediye meclisi ise 15 CHP ve 10 AK PARTİ olmak üzere 25 üyeden oluşur.[6]
2018 Genel seçimleri sonucu, Burdur'u temsilen TBMM'de AKP'den 2 milletvekili (Bayram Özçelik, Yasin Uğur), CHP'den 1 milletvekili (Mehmet Göker) seçilmiştir.[7]
Tarih
Klasik Grek Çağın'da Psidya olarak isimlendirilen bu bölgeye Türklerin gelişi 1071 Malazgirt Meydan Muharebesi'ne dayanır. Bugünkü Burdur toprakları Anadolu Selçuklu Devleti idaresinden sonra Hamitoğulları Beyliği eline geçmiş. 1391 yılında Yıldırım Beyazıt tarafından Osmanlı topraklarına katılmıştır. 1852’de yapılan yöresel idare reformu ile Burdur Sancağı olmuş ve Cumhuriyetle birlikte 11 merkezi olmuştur. Şu anda Burdur ili, merkez ilçeyle birlikte 11 ilçeden oluşmaktadır.
Burdur ilinin 1926'ya dek tek ilçesi Tefenni iken, o yıl Bucak da ilçe yapılmıştır. 1936'da ise Yeşilova ilçe olmuştur. Tefenni'nin nahiyesi olan Gölhisar 1952'de, Ağlasun ise 1958'de ilçe yönetim merkezi olmuşlardır. İlçe sayısı 1980'li yıllara kadar 5 olarak kalmış ve 1988’de Karamanlı ve Kemer, 1990'da da Altınyayla, Çavdır ve Çeltikçi'nin ilçe merkezi olmasıyla bu sayı 10'a ulaşmıştır.[8]
Coğrafya
Burdur ili 36-53 ve 37-50 kuzey enlemleri ile 29-24 ve 30-53 doğu boylamları arasında yer alır. Burdur, Göller Yöresi veya Göller Bölgesi adı verilen bölgede yer almaktadır.
İlin doğal yapısı oldukça engebelidir. İl arazisinin
- %60.6’si dağlık,
- %2.7’si yayla,
- %19’u ova ve
- %17.6’si engebelidir.
Burdur ili tümü ile 950 metre üzerindedir ve genel yüksekliği (ortalama) 1000 metredir. Burdur'a
- güneyden Batı Torosların uzantıları üzerindeki Boncuk Dağları, Elmalı Dağı ve Katrancık Dağı,
- doğudan yine Batı Torosların uzantısı olan Kuyucak ve Dedegöl Dağı,
- kuzeyden Burdur Gölü ve Karakus Dağı sırası,
- batıdan ise Acıgöl ve Eseler Dağları gibi doğal sınırlarla çevrilmiştir. En yüksek yeri ise 2598 metrelik Koçaş Dağıdır.
Burdur ili topraklar genelde killi ve kireçlidir.
Burdur güneyde Antalya, batıda Denizli, güneybatıda Muğla, kuzeyde Afyonkarahisar ve kuzeydoğuda Isparta illeri ile sınırlıdır.
Burdur Akdeniz Bölgesinde karasal iç tarafında yer aldığından karasal iklim hüküm sürmekte olup, kış mevsimi sert ve genellikle kar yağışlı, yaz mevsimi ise kurak ve sıcak geçmektedir.
Burdur'da bol sayıda göl ve orta boy akarsu bulunmaktadır.
Türkiye'nin önemli göllerinden olan Burdur Gölü her türlü su sporları için elverişlidir. İlin diğer önemli gölleri ise Salda, Yarışlı, Karataş ve Gölhisar Gölüdür. Birçok sulama göletlerinin yani sıra, Karacaören, Yapraklı, Onaç 1 ve Onaç 2 ve Karamanlı Barajları vardır.
İlçeler
Yüz ölçümü 6887 kilometrekare olan Burdur ilinin 2010 TUIK verilerine göre merkez ilçe ile beraber 11 ilçe, 19 belde ve 182 köyü vardır.[9] Bu ilçeler alfabetik olarak Ağlasun, Altınyayla, Bucak, Çavdır, Çeltikçi, Gölhisar, Karamanlı, Kemer, Tefenni ve Yeşilova şeklinde sıralanmaktadır.
Nüfus
Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 4 Şubat 2020 verileri[10])
Burdur ili nüfusu: 270.796'dır. Bu nüfusun %72,09'ü şehirlerde yaşamaktadır (2019 sonu). İlin yüz ölçümü 7.175 km2'dir. İlde km2'ye 38 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 73’dir.)
İlde yıllık nüfus % 0,32 oranında artmıştır. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Merkez ilçe (% 1,84), Ağlasun (-% 5,38)
04 Şubat 2020 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 11 İlçe, 15 belediye, bu belediyelerde 127 mahalle ve ayrıca 193 köy vardır.
2019 yılı sonunda Burdur ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri[11] | |||||||||||
İlçe | Nüfus
2018 |
Nüfus
2019 |
Nüfus
Artışı % |
Belediye
Sayısı |
Mahalle
Sayısı |
Köy
Sayısı |
Köy
Nüfusu |
Şehir
nüfusu |
Şehirde
oturan % |
Alanı
km2[12] |
km2'ye
düşen kişi |
Ağlasun | 8.537 | 8.078 | -5,38 | 1 | 6 | 9 | 4.178 | 3.900 | 48,28 | 305 | 26 |
Altınyayla | 5.591 | 5.519 | -1,29 | 1 | 4 | 5 | 2.410 | 3.109 | 56,33 | 221 | 25 |
Bucak | 64.943 | 65.335 | 0,60 | 3 | 28 | 35 | 15.895 | 49.440 | 75,67 | 1.511 | 43 |
Çavdır | 13.077 | 12.796 | -2,15 | 2 | 11 | 10 | 4.757 | 8.039 | 62,82 | 482 | 27 |
Çeltikçi | 5.237 | 5.134 | -1,97 | 1 | 2 | 6 | 3.069 | 2.065 | 40,22 | 161 | 32 |
Gölhisar | 22.519 | 22.399 | -0,53 | 2 | 10 | 12 | 4.874 | 17.525 | 78,24 | 494 | 45 |
Karamanlı | 8.006 | 8.016 | 0,12 | 1 | 12 | 8 | 2.254 | 5.762 | 71,88 | 372 | 22 |
Kemer | 3.281 | 3.217 | -1,95 | 1 | 3 | 7 | 1.658 | 1.559 | 48,46 | 373 | 9 |
Merkez ilçe | 113.077 | 115.159 | 1,84 | 1 | 35 | 51 | 22.489 | 92.670 | 80,47 | 1.567 | 73 |
Tefenni | 10.201 | 9.918 | -2,77 | 1 | 9 | 14 | 4.276 | 5.642 | 56,89 | 582 | 17 |
Yeşilova | 15.457 | 15.225 | -1,50 | 1 | 7 | 36 | 9.719 | 5.506 | 36,16 | 1.108 | 14 |
BURDUR | 269.926 | 270.796 | 0,32 | 15 | 127 | 193 | 75.579 | 195.217 | 72,09 | 7.175 | 38 |
İlin yıllara göre nüfusları
Burdur il nüfus bilgileri | ||||
---|---|---|---|---|
Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir - Kır |
1965[13] | 194.950 | 61 | %28 54.135 140.815 %72 | |
1970[14] | 210.335 | 61 | %8 | %29 61.708 148.627 %71 |
1975[15] | 222.896 | 66 | %6 | %32 71.071 151.825 %68 |
1980[16] | 235.009 | 66 | %5 | %36 84.983 150.026 %64 |
1985[17] | 248.002 | 66 | %6 | %40 98.907 149.095 %60 |
1990[18] | 254.899 | 64 | %3 | %51 129.112 125.787 %49 |
2000[19] | 256.803 | 65 | %1 | %54 139.897 116.906 %46 |
2007[20] | 251.181 | 64 | -%2 | %59 148.789 102.392 %41 |
2008[21] | 247.437 | 65 | -%1 | %59 145.409 102.028 %41 |
2009[22] | 251.550 | 65 | %2 | %60 151.158 100.392 %40 |
2010[23] | 258.868 | 63 | %3 | %62 159.508 99.360 %38 |
2011[24] | 250.527 | 65 | -%3 | %61 152.408 98.119 %39 |
2012[25] | 254.341 | 65 | %2 | %62 157.690 96.651 %38 |
2013[26] | 257.267 | 65 | %1 | %65 165.970 91.297 %35 |
2014[27] | 256.898 | 65 | -%0 | %65 167.736 89.162 %35 |
2015[28] | 258.339 | 65 | %1 | %66 171.237 87.102 %34 |
Konum
Konum bilgileri | |||||
İlçe | Kuruluş yılı[29] | Alanı km² | Rakım mt. | Merkeze uzaklık km[30] | Ulaşan yollar[30] |
Ağlasun | 1958 | 305 | 1.144 | 29 | -02, 15-25 |
Altınyayla | 1990 | 221 | 1.245 | 126 | -01=>48-56=>15-55 |
Bucak | 1926 | 1.511 | 811 | 46 | -13, 15-26 |
Burdur Merkez | 1.567 | 963 | -12, -08, 15-01 | ||
Çavdır | 1990 | 482 | 1.081 | 92 | -07, -11, 15-52 |
Çeltikçi | 1990 | 161 | 859 | 30 | -12, -02 |
Gölhisar | 1953 | 494 | 1.009 | 108 | -11=>15-52, 15-55, 15-53 |
Karamanlı | 1987 | 372 | 1.159 | 64 | -07, -06 |
Kemer | 1987 | 373 | 1.145 | 57 | -08=>15-51 |
Tefenni | Cumh.önce | 582 | 1.161 | 71 | -07, 15-54 |
Yeşilova | 1936 | 1.108 | 1.205 | 60 | -06, 15-50 |
BURDUR | Cumh.önce | 7.175 |
Spor
2018-2019 Sezonu sonunda, Burdur’un BAL futbol takımı Bucak Belediye Oğuzhanspor play-off'da başarısız olmuş ve ligi 10.sırada bitirmiştir. Futbol, kadın 3.liginde 1, voleybol ve hentbol bölgesel kadın liglerinde 2 takımı daha vardır.
Futbol Türkiye Kupası 'nda Bucak Bld. Oğuzhanspor, 3.turda elenmiştir.
Burdur'un önemli spor tesisleri: Burdur Gazi Atatürk Stadyumu (5.000)dur. Kapalı spor salonu yapılmaktadır.
Galeri
- Burdur'un komşuları
Kaynakça
- "Valiler Kararnamesi yayınlandı: 41 ilin valisi değişti". NTV. 10 Haziran 2020. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020.
- "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
- "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
- "Atama Kararları" (PDF). Resmî Gazete. 10 Haziran 2020. 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
- "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
- "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
- Çetin, Bayram (2007). "Burdur Kent Coğrafyası (Doktora Tezi)". Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. tez.yok.gov.tr. s. 170.
- "yerelnet iller: yüzölçümü". 10 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2012.
- https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr 25 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TUİK 4 Şubat 2020 verileri
- "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
- Karayolları Genel Müdürlüğü
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Burdur Province ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |